UITWEG – een innovatief project voor begeleiding en inclusie via een tijdelijke woning

Voor wie? Waarom?

We stellen vast dat er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest steeds meer dakloze personen zijn, dat er tegelijkertijd ook steeds meer woningen in Brussel leegstaan, en dat de opvangcentra overvol zitten. Daarom hebben ‘t Eilandje, DIOGENES, de SMES, Hoeksteen en de New Samusocial  besloten om hun expertise samen te leggen en UITWEG te creëren. Dit innovatieve project is ontstaan uit de wil om dingen anders te benaderen en een bijkomend alternatief aan te bieden, naast de bestaande projecten uit de sector van de hulp aan daklozen.

Het project UITWEG beoogt dan ook een maatschappelijke herintegratie dankzij een tijdelijke individuele woning en een sociale begeleiding op maat.

Hoe? Via meerdere partners en een innovatieve methode

Het project UITWEG wordt gefinancierd door de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) en wordt gesteund door Bruss’help, het krijgt concreet vorm dankzij ‘overeenkomsten voor tijdelijke bewoning’ die met verscheidene openbare of private actoren worden ondertekend, zoals de Openbare Vastgoedmaatschappijen (OVM), de Sociale Verhuurkantoren (SVK), CityDev (Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) of andere partners die aan het project UITWEG willen meewerken. De woningen zijn individueel.

UITWEG grijpt het feit dat woningen leegstaan aan als een opportuniteit om er tijdelijk dakloze personen te huisvesten.

Dat gebeurt volgens een innovatieve aanpak met 3 operationele krachtlijnen; de vijf organisaties werken samen aan een aangepaste begeleiding van de betrokkene die de tijdelijke woning betrekt.

Elke krachtlijn werd uitgewerkt om aan specifieke noden te voldoen:

Krachtlijn 1: integratie door huisvesting via een intensieve coaching - deze krachtlijn wordt gedragen door de cel Woningzoeker en –creator (cel WZC) van ‘t Eilandje -

- Doelgroep: mensen met een stabiel inkomen die een blijvende woning zoeken

De cel Woningzoeker en –creator (cel WZC) biedt waardige, toegankelijke en duurzame huisvesting aan 26 diensten die daklozen of mensen in zeer precaire situaties in het Brussels Gewest begeleiden, volgens een toewijzingssysteem dat door haar stuurcomité is goedgekeurd. Als operator van de krachtlijn 1 van het UITWEG-project verleent de cel WZC zijn partners toegang tot de ISSUE-woningen.

De tijdelijke woning van UITWEG helpt om een intensieve coaching door twee facilitatoren (een vastgoedmakelaar en een maatschappelijk werker) op te starten.   De stabiliteit die de tijdelijke woning biedt, maakt dat de coaching beter werkt, ze faciliteert de aanwezigheid van de betrokkene bij de administratieve stappen, en ze geeft de betrokkene de kans - doordat hij/zij al een eerste woonervaring heeft - om zich grondig voor te bereiden op een start in een definitieve woning.

Sinds de start van het UITWEG-project in maart 2020 heeft de cel WZC via de krachtlijn 1 aan 11 mensen van 9 verschillende diensten een UITWEG woning geboden en in totaal 17 mensen ondersteund (inclusief gasten van bewoners en mensen die zonder woning worden ondersteund). Van deze 17 personen zijn er 9 in duurzame huisvesting terechtgekomen, één in Housing First-accommodatie, één in een transitwoning, één in een opvangtehuis en één in een cohousing. Op dit moment, bezetten 4 mensen nog steeds een van de UITWEG woningen.

 

Krachtlijn 2: Adempauze, rust, het openen van de rechten voor dakloze personen- deze krachtlijn wordt gedragen door DIOGENES, Hoeksteen en de Samusocial -

- Doelgroep: mensen op straat die nood hebben om fysiek of psychisch uit te rusten, die zichzelf uitsluiten van de noodopvangcentra of hier geen plaats vinden, of diegenen die noodopvang langdurig blijven gebruiken.

In deze krachtlijn komt het erop aan om - via een tijdelijke woning - een adempauze en rust te geven. De verblijfsstatus noch de administratieve en financiële situatie zijn een toegangsvoorwaarde. In dat opzicht zijn de kosteloosheid van de woning en de mogelijkheid tot domiciliëring van cruciaal belang omdat die elementen de kans geven om de nodige administratieve stappen te zetten, zeker voor mensen met een kwetsbaar statuut.  Via de bijhorende gepersonaliseerde begeleiding, kunnen we werken aan het herstel van hun rechten, kan de zorg en de hulp weer opgenomen worden, kan de betrokkene zich administratief weer in regel stellen, enz.

Krachtlijn 3: Toegang tot een doorgangswoning om (opnieuw) naar een woning van het type ‘Housing first ’ te gaan – deze krachtlijn wordt gedragen door DIOGENES en SMES –

-  Doelgroep: dakloze personen die bijzonder kwetsbaar zijn door een samenloop van problemen, met name inzake geestelijke gezondheidszorg en verslavingsproblematieken, en die definitief van straat weg willen; mensen die tijdelijk niet meer kunnen functioneren in het keurslijf van een klassieke woning.

Voor deze personen biedt de UITWEG woning en de bijbehorende globale psychologische, medische en sociale begeleiding, de mogelijkheid tot een (intensieve) begeleiding in hun zoektocht naar een blijvende woning en is het een opstapje naar een duurzame woonst.