Jaarverslag 2023: twee cruciale projecten staan op punthttps://ilot.be/wp-content/uploads/2024/06/ra-site-web-1024x576.png1024576L'IlotL'Ilot//ilot.be/wp-content/uploads/2019/09/ILOTLOGOFINAL-e1498480446601.png
Ons jaarverslag voor 2023 is zojuist gepubliceerd! Het is een gelegenheid om de balans op te maken, in beelden en cijfers, van onze plannen voor 2023.
Het afgelopen jaar vormde een scharnierpunt in onze werking: twee belangrijke projecten voor mensen die geen of een slechte woning hebben, werden afgerond: de opening van ons dagcentrum door en voor vrouwen - Circé van ‘t Eilandje - en de nieuwe plek van ons gemengd dagcentrum, waaraan al enkele jaren werd gewerkt.
In 2023 heeft onze samenleving geen nadruk gelegd op samen-leven en solidariteit, waarden die centraal staan in het werk van ‘t Eilandje. In dit verkiezingsjaar en met het oog op de uitdagingen waar we voor staan, moeten we samen onze inspanningen verdubbelen zodat we, naar ik hoop, in 2024 concrete vooruitgang kunnen boeken ten gunste van mensen die geen of een slechte woning hebben of die dreigen dakloos te worden. Onze motivatie om ooit een einde te maken aan dakloosheid blijft intact. En dit zal hernieuwde inspanningen vereisen op het gebied van mobilisatie, pleitbezorging en niet aflatend werk aan de basis, wat we ongetwijfeld samen met u zullen doen.
Nieuwe regels voor belastingcertificatenhttps://ilot.be/wp-content/uploads/2024/05/attestation-fiscale-1024x576.jpg1024576L'IlotL'Ilot//ilot.be/wp-content/uploads/2019/09/ILOTLOGOFINAL-e1498480446601.png
Eind 2023 werd een nieuwe verordening aangenomen met betrekking tot belastingcertificaten. Deze verplicht NGO's en non-profitorganisaties die belastingcertificaten uitgeven (zoals 't Eilandje) om de nationale nummers van hun donoren in het belastingcertificaat op te nemen (Obligation SPF Finances - art 323/3 CIR92).
Uw voordeel
Dit zou donoren in staat moeten stellen om automatisch te profiteren van aftrekbaarheid in hun vereenvoudigde belastingaangiftevoorstel in 2025. Je zult nog steeds profiteren van een belastingvermindering van 45% van het cumulatieve bedrag van je donaties per kalenderjaar. Dus als je een donatie doet van €100, krijg je een belastingvermindering van €45.
Om het eenvoudiger te maken, vragen we je om ons je identificatienummer in het nationale register te geven. Voor particulieren staat dit op de achterkant van je Belgische identiteitskaart. Voor bedrijven is dit het nummer van de Banque Carrefour des Entreprises (BCE).
Hoe te versturen
Je kunt dit aangeven wanneer je een donatie doet via het online platform.
Als je je nationale nummer rechtstreeks naar ons wilt sturen, kun je dit doen door een e-mail te sturen naar schenkers@eilandjevzw.be, met vermelding van je volledige naam en postadres.
Huisuitzettingen: de fabriek van daklozen.https://ilot.be/wp-content/uploads/2024/05/expulsion-site-web-ok-1024x576.jpg1024576L'IlotL'Ilot//ilot.be/wp-content/uploads/2019/09/ILOTLOGOFINAL-e1498480446601.png
Wat een dakloze definieert, is precies het feit dat hij of zij geen eigen huis heeft. Heel vaak komen mensen in deze situatie terecht doordat ze uit hun huis zijn gezet. Dit is geen onbelangrijke gebeurtenis. Dakloos worden betekent plotseling blootgesteld worden aan een groot aantal problemen die een blijvende impact hebben op de betrokken personen. Iedereen is zich bewust van dit probleem, wat een van de redenen is waarom Europese landen in Lissabon een ambitieuze overeenkomst hebben ondertekend om een einde te maken aan dakloosheid.
En toch, paradoxaal genoeg, gaan uitzettingen door in een industrieel tempo. Dit is te wijten aan het feit dat de juridische wereld als geheel nog steeds een visie op huisvesting heeft die niet is bijgewerkt: hun primaire doelstelling is nog steeds het garanderen van de strikte toepassing van contracten in plaats van het grondwettelijke recht op fatsoenlijke huisvesting voor iedereen.
Cijfers voor Brussel
In Brussel worden elke dag van het jaar 11 uitzettingsvonnissen uitgesproken. Dat zijn er bijna 4.000 per jaar. En dat is nog maar het topje van de ijsberg, want er zijn ook nog alle verkapte uitzettingen: mensen die uit hun woning worden gezet zonder dat ze ooit voor de rechtbank verschijnen en zonder dat ze zich kunnen verdedigen.
In 6 van de 10 gevallen wordt het vonnis uitgesproken in afwezigheid van de huurder, die zich dus niet kan verdedigen.
Als de verhuurder afwezig is bij de hoorzitting, wordt de zaak niet behandeld. Het systeem is zodanig dat het de verhuurder meer beschermt tegen het verliezen van geld dan dat het de huurder beschermt tegen het verliezen van een fundamenteel recht: huisvesting.
Toch is dit vastgelegd in de Belgische grondwet: “Art. 23 Een ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. [Daartoe waarborgen de wet, de decreten of de reglementen de economische, sociale en culturele rechten. Deze rechten omvatten in het bijzonder : [...] het recht op behoorlijke huisvesting;”.
De gevolgen van uitzettingen
Uitzetting⋅e is geen kleinigheid: het vinden van betaalbare huisvesting voor mensen met een laag inkomen is in Brussel zo goed als onmogelijk geworden. Het is dus onmogelijk voor deze mensen om een woning te vinden op de privémarkt. De sociale huisvesting is volledig verzadigd: met meer dan 50.000 huishoudens op de wachtlijst duurt het 5, 10 of zelfs 15 jaar, afhankelijk van het profiel, om een eerste woning aangeboden te krijgen.
In deze omstandigheden is uitzetting synoniem met het begin van dakloosheid: opvang in noodopvang, onderdak bij vrienden of zelfs aankomst op straat.
Studies hebben ook de psychologische impact aangetoond op de gezondheid van de betrokken personen, in het bijzonder kinderen, die blijvend getroffen worden door deze onzekerheid. Als er in een noodsituatie al huisvesting gevonden kan worden, gaat het bijna altijd om huisvesting die grote veranderingen met zich meebrengt: mensen moeten vaak verhuizen naar een nieuwe buurt, verliezen hun sociale kring, hun steun, de school van hun kinderen, enz.
Deze factoren creëren een bijzonder netelige situatie voor gezinnen met meerdere kinderen: deze mensen zijn niet beschermd tegen uitzetting, integendeel zelfs, maar ze ondervinden ook nog grotere negatieve gevolgen wanneer ze worden uitgezet, zoals de onmogelijkheid om nieuwe huisvesting te vinden en de nefaste gevolgen voor het evenwicht en de scholing van hun kinderen. Tot slot kan dit leiden tot het ontstaan van sociale reproductiecircuits: onder de daklozen begonnen sommigen hun straatleven in hun kindertijd zonder dat ze erin slaagden het te verlaten wanneer ze volwassen waren.
Video met Pernelle Godart, onderzoeker aan de ULB.
Video met Adèle Morvan, sociaal werker bij SACADO.
Een kwestie van (sociale) rechtvaardigheid
Sommigen zouden geneigd kunnen zijn om dit als een vorm van rechtvaardigheid te zien: als je je huur niet naar behoren betaalt, “verdien” je het om daar de gevolgen van te ondervinden. Maar dit miskent wat er op het spel staat als het gaat om huisvesting in termen van sociale rechtvaardigheid: iemand die zijn hele leven gedwongen heeft moeten huren, zal aan het eind van zijn leven gemiddeld meer geld hebben uitgegeven aan huisvesting dan een meer welgesteld persoon, ook al zal hij in een woning hebben gewoond van veel slechtere kwaliteit, zo niet ronduit ongezellig. Om nog maar te zwijgen van een weinig bekend feit: uit huis gezet worden kost veel geld, omdat een deel van de kosten van de uitzetting in rekening wordt gebracht bij de persoon die uit huis wordt gezet, die vervolgens dubbel gestraft wordt.
Een discriminerende praktijk
Cijfers tonen aan dat je een grotere kans hebt om uitgezet te worden als je van buitenlandse afkomst bent, als je kinderen hebt, als je arm bent, als je zwart bent⋅e. Bovendien tellen deze gevolgen niet op: als je deze kenmerken combineert, vermenigvuldigen ze zich.
Dezelfde mensen die nu al het meest gediscrimineerd worden op de woningmarkt, lopen ook het grootste risico om uit hun huis gezet te worden. Toch zou hun moeilijke toegang tot de woningmarkt een extra reden moeten zijn voor bescherming tegen uitzetting. Helaas is dit niet het geval, wat UNIA ertoe gebracht heeft een advies over deze kwestie op te stellen waarin het deze richtlijnen herhaalt en erop aandringt dat
Video met Anaïs Lefrère, Unia-medewerker.
KART #8 | Kantelen en dakloosheid: “Ik weet alleen dat ik dezelfde fouten niet meer zal maken.”https://ilot.be/wp-content/uploads/2024/03/0Q0A1882-site-web-1024x576.jpg1024576L'IlotL'Ilot//ilot.be/wp-content/uploads/2019/09/ILOTLOGOFINAL-e1498480446601.png
In het kloppende hart van onze steden, achter de heldere gevels en glinsterende etalages, liggen verhalen die onzichtbaar zijn voor het blote oog, levens die overschaduwd worden door de schaduw van dakloosheid. Een van deze verhalen is dat van Guy, die er niets mee te maken had dat hij op straat belandde. Hij had een stabiele baan in HoReCa, een partner, kinderen en een sociaal leven... een schijnbare normaliteit die werd verbroken op de dag dat hij zijn huis verloor door zijn gokverslaving.
Door middel van Guy's aangrijpende getuigenis wil 't Eilandje ons eraan herinneren dat "het niet alleen andere mensen overkomt" en dat mensen die nooit voorbestemd waren voor dakloosheid en bestaansonzekerheid ook dakloos kunnen worden. Guy deelt met ons zijn levensverhaal, getekend door ontberingen: het verlies van zijn huis, zijn jaren in de gevangenis, het verlies van contact met zijn dochters...
JE KIEST ER NIET VOOR OM OP STRAAT TE
BELANDEN. PLOTS OVERKOMT JE IETS.
Het globale begeleidingsaanbod dat ‘t Eilandje aanbiedt, geeft de kans om die vernietigende cyclus te doorbreken en biedt niet alleen onderdak, maar ook steun bij de wederopbouw van verwoeste levens. het verhaal van Guy, hoewel getekend door momenten van diepe ellende, is er ook een van hoop en genezing dankzij de interventie van 't Eilandje. Sinds juli vorig jaar verblijft Guy in het opvangcentrum voor dakloze mannen 't Eilandje in Marchienne-au-Pont, waar hij zijn leven opnieuw kan opbouwen en zich kan stabiliseren in afwachting van een woning.
"In totaal heb ik zes jaar op straat doorgebracht voordat ik afgelopen juli bij 't Eilandje aankwam."
Het omslagpunt is wanneer je portemonnee leeg begint te raken! Het leven is duur, je moet jezelf voeden... Ik heb 35 jaar in de HoReCa en in de bouw gewerkt, ik had een baan, twee kinderen, een vrouw, maar er kwam een moment dat werken voor de kost niet meer genoeg was.
Ik heb ook een gokinstinct, wat niet helpt. Ik was een dwaas, maar er is geen geheim voor gokverslaving, het leidt tot geldproblemen... En gokken deed me vallen: ik begon te stelen, te roven... Nooit gewelddadig. Maar uiteindelijk heb ik meer dan 20 jaar in de gevangenis gezeten. Door mijn geld- en gokproblemen en door de gevangenis verloor ik mijn huis.
In totaal heb ik zes jaar op straat doorgebracht voordat ik afgelopen juli bij 't Eilandje aankwam.
Tijd om het contact met mijn twee dochters van 33 en 25 jaar te verliezen. Ik kan het ze niet kwalijk nemen, ze horen in die periode alleen de stem van hun moeder. Ik kon er niets aan doen. Als je geen situatie hebt, is het ingewikkeld om jezelf te verdedigen. Ik voelde me niet in staat om met hen te gaan praten, om mijn situatie uit te leggen.
"Ik weet alleen dat ik dezelfde fouten niet meer zal maken."
Er is een reden waarom er zoveel zelfmoorden zijn. Ik ben een optimist. Ik zeg tegen mezelf dat ik geboren ben om te leven, niet om mezelf op te blazen. Mensen kunnen over me oordelen. Wat ik heb meegemaakt, heb ik meegemaakt, ik kan niet meer terug. Wat ik wel weet is dat ik niet weer dezelfde fouten zal maken. Wat ik nu nodig heb om verder te gaan met mijn leven is een plek vinden om te wonen. Zodra dat gebeurd is, ben ik ervan overtuigd dat ik een normaal leven kan leiden.
Ondertussen begrijp ik niet hoe zoveel mensen in de kou kunnen blijven staan. We moeten meer solidariteit tonen, het heeft geen zin om mensen te stigmatiseren.
Hoe u kunt helpen
Jouw steun is cruciaal. Elk gebaar telt om een verschil te maken in het leven van daklozen. We nodigen u uit om in contact te blijven met 't Eilandje, onze acties te volgen en te ontdekken hoe we samen dakloosheid kunnen helpen voorkomen en bestrijden.
KART #8 | Kantelen en dakloosheid: “Ik dacht dat ik gelukkig zou zijn, net als iedereen.”https://ilot.be/wp-content/uploads/2024/03/0Q0A0074-min-site-web-1024x576.jpg1024576L'IlotL'Ilot//ilot.be/wp-content/uploads/2019/09/ILOTLOGOFINAL-e1498480446601.png
In het kloppende hart van onze steden, achter de heldere gevels en glinsterende etalages, liggen verhalen die onzichtbaar zijn voor het blote oog, levens die overschaduwd worden door de schaduw van dakloosheid. Een van deze verhalen is dat van Isabelle, die sinds haar 16e dakloos is. Ze is nu 52. Net als iedereen hoopte ze op een gelukkig leven, een baan, een huis, een normaal leven. Tot het zoveelste keerpunt: de scheiding van haar ontrouwe partner, de ontdekking van onbetaalde huur, uitzetting en opnieuw het geweld van de straat.
Door middel van Isabelle's aangrijpende getuigenis wil 't Eilandje ons eraan herinneren dat "het niet alleen andere mensen overkomt" en dat mensen die nooit voorbestemd waren voor dakloosheid en bestaansonzekerheid ook dakloos kunnen worden. Isabelle deelt met ons haar levensreis, getekend door ontberingen: het verlies van haar vader, haar voortdurende steun ondanks zijn ziekte van Alzheimer, het geweld en misbruik waar ze mee te maken kreeg, en haar strijd om te blijven hopen en vooruit te gaan ondanks wanhoop.
JE KIEST ER NIET VOOR OM OP STRAAT TE
BELANDEN. PLOTS OVERKOMT JE IETS.
Het globale begeleidingsaanbod dat ‘t Eilandje aanbiedt, geeft de kans om die vernietigende cyclus te doorbreken en biedt niet alleen onderdak, maar ook steun bij de wederopbouw van verwoeste levens. het verhaal van Isabelle, hoewel getekend door momenten van diepe ellende, is er ook een van hoop en genezing dankzij de interventie van 't Eilandje. Vandaag de dag maakt Isabelle regelmatig gebruik van het Circé dagcentrum van het Eilandje voor dakloze vrouwen, waar ze kan douchen, rusten en psychosociale ondersteuning krijgt in een veilige, rustgevende omgeving.
"Het is de eerste keer dat ik alleen op straat sta, hoewel ik er al 30 jaar kom."
Het keerpunt kwam een paar weken geleden. Tot die tijd leefde ik op straat met mijn vader. Hij is 72 jaar oud en heeft me altijd geholpen. Hij leed al een paar jaar aan Alzheimer, maar hij stond altijd aan mijn zijde.
Samen, met zijn kleine pensioen en mijn ziektekostenverzekering, konden we ons af en toe nog een nacht in een hotel veroorloven. Maar een paar weken geleden werd hij na een hartstilstand opgenomen in het ziekenhuis van César de Paepe. Nu zijn zijn benen verlamd en woon ik alleen.
Het is de eerste keer dat ik alleen op straat sta, hoewel ik er al 30 jaar kom. Voordat ik bij mijn vader was, had ik een vriendje, Sofiane, die ik ontmoette in het metrostation Botanique. Hij was gewelddadig en zette me aan tot drugsgebruik. Hij stierf uiteindelijk twee jaar geleden. Een jaar na mijn moeder. Zijn dood was nog een schok.
Een paar weken geleden stond ik voor het eerst alleen op straat. Dit leidde ertoe dat ik een zelfmoordpoging deed nadat ik was verkracht. Ik sliep in een hotel toen ik op straat werd aangesproken door een vrouw die acht maanden zwanger was. Ik zei haar dat ze met me mee mocht komen, zolang ze maar alleen kwam. Ik was niet van plan om een vrouw die acht maanden zwanger was op straat achter te laten...
Uiteindelijk kwam ze met iemand die ze aan me voorstelde als haar neef. We gingen naar de slaapkamer, zij gingen naar de badkamer en riepen me. Ik had het al begrepen. Ik ging naar binnen en ze deden de deur dicht. Mijn gezicht werd ingeslagen, zij zat met haar hele gewicht op mijn benen en hij verkrachtte me. Toen probeerde ik mezelf te neuken, maar ik miste.
"Zonder 't Eilandje zou ik zijn gestorven. Circé heeft mijn leven gered."
Sindsdien, en zonder "t Eilandje, zou ik dood zijn. Jij hebt mijn leven gered. Circé heeft mijn leven gered. Ik voel me daar beschermd. Ze luisteren niet op dezelfde manier naar mij, we kunnen echt met elkaar praten. De werkers zien dat ik me niet goed voel. Als ik me down voel. Als ik wil huilen of donkere gedachten heb. Ik ben er duidelijk nog niet klaar voor om mannen te zien.
Maar ik boek nog steeds vooruitgang. Over een paar maanden, kreeg ik onlangs een telefoontje, krijg ik een flat. Ik ben de eerste op de lijst. Zo kan ik weer een normaal leven leiden, zoals normale mensen. Het is onbetaalbaar. Ik zal mijn kinderen en kleinkinderen kunnen zien. Mijn enige wens vandaag is omringd te zijn.
"Mijn dochters denken veel aan me, zij zijn de eersten die me bellen."
In mijn ongeluk heb ik geluk. Ik heb nooit contact gehad met mijn ouders, die al die jaren op straat goed voor mijn kinderen hebben gezorgd. Dankzij hen ben ik nu oma van twee jongetjes en twee meisjes, geboren op 30 december 2023. Mijn dochters denken veel aan me, ze zijn de eersten die me bellen: "Mama, waar ben je? Waar slaap je? Heb je geld nodig?"
Als ze het zich konden veroorloven, namen ze me mee naar huis. Ze hebben me nooit veroordeeld. Toen ik ze kreeg, was ik nog zo jong. Mijn eerste toen ik 17 was. Ik woonde nog bij mijn ouders, toen kreeg ik mijn tweede kleintje, in mijn eigen huis. Een kleine flat, maar met alles wat ik nodig had. Ik dacht dat ik gelukkig zou zijn, net als iedereen. Maar toen verloor ik alles en dat brak me. Het was moeilijk. Mijn partner, die alles op zijn naam had gezet, stopte met betalen. En hij bedroog me. We gingen uit elkaar en ik werd vader en moeder van mijn kinderen. Sindsdien leef ik al jaren op een half hart, maar ik blijf vechten.
Hoe u kunt helpen
Jouw steun is cruciaal. Elk gebaar telt om een verschil te maken in het leven van daklozen. We nodigen u uit om in contact te blijven met 't Eilandje, onze acties te volgen en te ontdekken hoe we samen dakloosheid kunnen helpen voorkomen en bestrijden.
KART #8 | Je kiest er niet voor om op straat te belanden. Plots overkomt je iets.https://ilot.be/wp-content/uploads/2024/04/Collage-Kart-basculement-site-web-1024x576.png1024576L'IlotL'Ilot//ilot.be/wp-content/uploads/2019/09/ILOTLOGOFINAL-e1498480446601.png
Je perspectief op dakloosheid veranderen: een realiteit dichterbij dan je denkt
ʼt Eilandje bestrijdt al 60 jaar dakloosheid en extreme armoede door in te spelen op de behoeften van mensen die geen of een slechts woning hebben. Met onze 60 jaar ervaring in de begeleiding van mensen in zeer kwetsbare situaties, mensen die geen of een slechte woning hebben, kunnen we onomwonden zeggen: je kiest er niet voor om op straat te belanden en de realiteit die mensen er op een dag toe brengt om op straat te leven, is uiteraard complex en zeer genuanceerd.
Je kiest er niet voor om op straat te belanden. Plots overkomt je iets.
In deze nieuwe publicatie delen we met u de verhalen van Isabelle, Violette, Guy en Pascal - mensen die we in onze diensten hebben ontmoet en die ons vertellen over de dag waarop voor hen alles is veranderd. Hun dagelijkse leven, gekenmerkt door een stabiele baan, een gezin en een bevredigend sociaal leven, werd door onvoorziene gebeurtenissen op zijn kop gezet, waardoor hun 'normale' leven in een spiraal van dakloosheid terechtkwam.
Pascal, voorheen elektricien, deelde een vredig leven met zijn partner.
Violette werkte als evenementenorganisator en leidde een comfortabel leven met haar man, die arts was.
Guy, actief in HoReCa, zag zijn stabiliteit instorten door een gokverslaving.
Isabelle leeft sinds haar 16e op straat en werd onlangs geconfronteerd met verraad en uitzetting.
Deze verhalen illustreren een harde waarheid: dakloosheid is nooit een keuze en soms is er maar iets kleins nodig om alles te veranderen.
Het globale begeleidingsaanbod dat ‘t Eilandje aanbiedt, geeft de kans om die vernietigende cyclus te doorbreken. Van noodopvang tot iemand (opnieuw) in een woning helpen, via het herstel van de rechten, tijdelijk verblijf in een opvanghuis, thuisbegeleiding of opleiding, de teams op het terrein stellen een heel palet uiteenlopende oplossingen ter beschikking van mensen die een slechte of geen woning hebben of dreigen dakloos te worden, om hen te ondersteunen bij het opstarten van een nieuw levenstraject.
Hoe u kunt helpen
Jouw steun is cruciaal. Elk gebaar telt om een verschil te maken in het leven van daklozen. We nodigen u uit om in contact te blijven met 't Eilandje, onze acties te volgen en te ontdekken hoe we samen dakloosheid kunnen helpen voorkomen en bestrijden.
SOS : SOCIAL SECTOR OUT OF SERVICE DAKLOOSHEIDSCRISIS IN BRUSSEL NOODKREET VAN EEN UITGEPUTTE SECTOR of UITGEPUTTE SECTOR ROEPT OM HULPhttps://ilot.be/wp-content/uploads/2024/03/sos-secteur-1024x576.jpg1024576L'IlotL'Ilot//ilot.be/wp-content/uploads/2019/09/ILOTLOGOFINAL-e1498480446601.png
Voor het eerst in vijf jaar, een periode waarin crisissen elkaar opvolgden, leggen werknemers van de sectoren die hulpverlening en begeleiding bieden aan dak- en thuislozen, op 13 maart een symbolisch uur lang het werk neer.
Deze actie wil de aandacht vestigen op de kritieke situatie van dakloosheid in Brussel. Daarnaast benadrukt het de grote uitdagingen voor werknemers in deze sector. Het doel is om de overheden aan te sporen om dringende maatregelen te nemen.
2.144.000 Belgen, oftewel 18,7% van de bevolking, loopt het risico op armoede of sociale uitsluiting volgens Statbel. Actie is dus noodzakelijk. In Brussel gaat het om 415.000 mensen, oftewel 34% van de bevolking. Meer dan 7.000 van hen zijn dakloos of slecht
gehuisvest. Dat is een stijging van bijna 20% in twee jaar, rapporteerde Bruss'help in oktober 2022.
De situatie is alarmerend en verslechtert door een constante toename van mensen die hulpen begeleidingsdiensten nodig hebben. Als gevolg daarvan staat de sector al enkele jaren voor een oververzadiging van bestaande opvangvoorzieningen, ondanks een toename aan beschikbare plaatsen. Dit draagt bij aan de armoede onder de bevolking en brengt mensen die niet worden opgevangen in gevaar.
Eisen en aanbevelingen
De sector trekt aan de alarmbel en roept de eerste minister, Alexander De Croo, en de Brusselse minister-president, Rudi Vervoort, op tot actie. Ze doen vier alarmerende vaststellingen over de overbelasting van hulplijnen en geven concrete voorstellen om uit deze impasse te geraken. Ze stellen vast dat de opvangvoorzieningen verzadigd zijn. Dit leidt tot een concurrentiestrijd tussen doelgroepen, waardoor het principe van onvoorwaardelijke hulp in gevaar komt. Mensen op het terrein worden gedwongen om onmogelijke keuzes te maken tussen verschillende doelgroepen, door een gebrek aan voldoende plaatsen. De huidige crisis en het gebrek aan perspectief op duurzame re-integratie voor mensen zorgen voor een toename aan spanningen en geweld binnen de hulp- en opvangstructuren. In deze omstandigheden raken de mensen op het terrein uitgeput. De aanhoudende uitdagingen en beperkte middelen verslechteren de situatie nog verder.
De sector slaat alarm en stelt oplossingen voor. De voorgestelde maatregelen dienen de preventie van huisvestingsverlies te versterken. Ook willen ze de toegang tot het hulpverleningssysteem en de uitstapmogelijkheden ervan verbeteren. Het doel is een waardige opvang te garanderen voor alle doelgroepen, ongeacht hun administratieve status. Daarnaast benadrukt de sector de noodzaak om in te zetten op een strategisch plan om toekomstige crisissen te voorkomen. Ze pleiten ook voor meer waardering voor het personeel in de sociale en gezondheidssector.
Dit is meer dan een gewone actie. Het is een collectieve oproep van sociale urgentie. Voor deze ongeziene mobilisatie onderbreken de diensten van de sector tijdelijk hun gebruikelijke activiteiten van 11.00 tot 12.00 uur. Een symbolisch moment voor teams die het hele jaar
door onder druk werken, zowel in de zomer als in de winter. Tijdens dit uur zullen de diensten worden opgeschort en [actie] om de uitdagingen te benadrukken waarmee sectoren van opvang en begeleiding van kwetsbare groepen worden geconfronteerd.
Met deze SOS vraagt de hulpsector niet alleen om onmiddellijke veranderingen, maar ook om een langetermijnaanpak om de onderliggende structurele problemen van dakloosheid op te lossen. Ze benadrukken het cruciale belang van een strategisch plan om aan een
toekomst te bouwen waarin iedereen recht heeft op fatsoenlijke huisvesting, op waardigheid en op toegankelijke sociale diensten.
Loop de 20km van Brussel in 2024 mee met ‘t Eilandje!https://ilot.be/wp-content/uploads/2023/12/20-km-site-web-1024x576.png1024576L'IlotL'Ilot//ilot.be/wp-content/uploads/2019/09/ILOTLOGOFINAL-e1498480446601.png
Dit jaar gaat de 20km van Brussel door op zondag 26 mei. Ben je van plan om mee te lopen? Loop ten gunste van ‘t Eilandje en help ons blijvend tegen dakloosheid te strijden!
Al meer dan 40 jaar komen elk jaar meer dan 40 000 lopers samen voor de 20km van Brussel! Een absolute must voor elke sporter die een uitdaging zoekt!
Ook dit jaar neemt ‘t Eilandje deel aan de 20 km van Brussel door een team lopers samen te stellen. Ook stappers. Door je voor 50 euro aan te sluiten bij het team van ‘t Eilandje krijg je heel wat voordelen, die we hieronder opsommen.
Vragen? Neem contact met Martin Grimberghs : m.grimberghs@ilot.be
Kart #7 | “De school is belangrijk, maar zolang er geen onderdak is, is er ook geen veiligheid.“https://ilot.be/wp-content/uploads/2023/08/soleyman-site-web-ok-2-1024x576.png1024576L'IlotL'Ilot//ilot.be/wp-content/uploads/2019/09/ILOTLOGOFINAL-e1498480446601.png
Vanuit een rijke ervaring in het jeugdwerk en de jeugdbescherming, is Solayman Laqdim sinds januari de nieuwe Algemeen Afgevaardigde voor de Kinderrechten van de Fédération Wallonie Bruxelles. Een belangrijke plaats en een ideale positie om de specifieke situatie van dakloze jongeren te observeren.
Meneer Laqdim, u hebt 20 jaar in het jeugdwerk en de jeugdbescherming gewerkt. Nu bent u Algemeen Afgevaardigde voor de Kinderrechtenvan de Fédération Wallonie Bruxelles. Welke conclusie trekt u uit de huidige situatie van de ronddolende jongeren en hun schoolbezoek?
U hebt gelijk, jeugdhulp en -bescherming zit in mijn DNA. Gedurende 20 jaar heb ik vele jongeren uit gespecialiseerde instellingen voor jeugdhulp en jeugdbescherming zien komen maar ik zag een paar jaar later, wanneer ze meerderjarig worden, vaak ook dat ze dakloos werden en op de dool raakten. De cijfers zijn ronduit dramatisch. Mijn besluit is dat de huidige oplossingen enkel gericht zijn op symptoombestrijding en niet werken. De oplossing ligt in preventie. Want als je tot je 18 in een instelling zit, is het altijd moeilijk om daarna op eigen benen te staan. Temeer om deze jongeren de meest kwetsbare onder de kwetsbaren zijn.
Wie zijn voor u ‘de meest kwetsbare onder de kwetsbaren zijn’?
De vraag van jongeren tussen 18 en 25 is ook nu al een prioriteit. Die leeftijdsgroep is oververtegenwoordigd bij de leefloners. In de regio Charleroi gaan de cijfers tot 40 %.
Een vrouw op straat staat nog zwakker. Als je een jonge vrouw bent met een verleden als slachtoffer van mensenhandel, dan is dat nog een extra kwetsbaarheid. Daarnaast zijn er zijn uiteraard ook nog de Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV). Een derde groep die onder de radar blijft, zijn jongeren met een beperking. Voor al die groepen is de centrale vraag hoe we hen zelfstandig kunnen maken zodat ze niet op de dool raken.
En hoe precies?
Voor mij is huisvesting de absolute prioriteit. Meer nog dan naar school gaan. School wordt pas opnieuw belangrijk zodra je je situatie als individu stabiel hebt. En je je veilig voelt. School is belangrijk, maar als je alle moeilijkheden optelt waar die doelgroepen mee zitten, dan merk je dat als er geen huisvesting is, er geen veiligheid is. Daarom ben ik een vurig pleitbezorger van Housing First. Alle studies tonen aan hoe goed dat werkt. En dan is er de vraag naar onvoorwaardelijke opvang, opvang waarvan de voorwaarden niet te beperkend mogen zijn. Zo zijn er in Brussel jammer genoeg zeer weinig. We zitten dus enerzijds met jongeren die een verleden als delinquent hebben en waarvan het leven in het algemeen behoorlijk hobbelig is verlopen, en anderzijds met instellingen die hen niet kunnen opvangen door een gebrek aan middelen.
Onze instellingen werken met name met zeer jonge kinderen en hun ouders. Wat denkt u van het idee dat deze doelgroepen voorrang zouden krijgen bij huisvesting?
Er zijn momenteel zoveel kwetsbare groepen dat we in de verleiding komen om voorrang te geven aan sommigen, aan degene die nóg kwetsbaarder zijn. Zo kom je soms in absurde situaties terecht. Voor Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen bij voorbeeld geeft men voorrang aan dossiers waarin een gerechtelijke procedure loopt, omdat er niet genoeg voogden zijn. Je kan er om lachen of wenen, maar er zijn jongeren die criminele feiten, gewoon plegen om zo een voogd te kunnen krijgen. Ik wil maar zeggen dat het altijd gevaarlijk is om bepaalde groepen voorrang te geven.
De migratiekwestie staat centraal omdat men weet dat een kind op school sneller uitvalt als het de taal niet kent. Hoe kunnen we die jongeren weer naar school krijgen?
Een moeilijke toegang tot rechten is nog zo’n factor die kwetsbaarheid groter maakt. De paradox is dat we weten dat naar school gaan, leidt tot een hele reeks rechten. Bij voorbeeld, een Niet-begeleide minderjarige vreemdeling moet drie maanden naar school gaan om recht te hebben op een dekking door een ziekenkas. Normaal gezien mag een school een inschrijving niet weigeren, behalve om bepaalde redenen. Maar in de praktijk laten NBMV’s die zich zonder voogd op een school aanbieden om zich in te schrijven, zich afschepen. Zonder dat ze zich kunnen verdedigen, omdat ze de regels of de taal niet kennen. De taal kennen is cruciaal. En men zegt dat je 7 jaar in een taal moet ondergedompeld zijn om ze goed te beheersen …
Welke oplossingen moeten ingevoerd worden om aan die feitelijke afscheiding te verhelpen?
Het is een complexe kwestie. Vooral als we ons concentreren op jongeren die niet naar school kunnen, die nog nooit naar school gegaan zijn, die sinds geboorte in oorlogssituaties hebben geleefd, die via een migratieroute hier zijn geraakt en die hier nu ronddolen. Mensen die niet gealfabetiseerd zijn naar school doen gaan, is een moeilijke zaak. Er bestaan initiatieven, maar die werken met zeer weinig middelen. Ik denk bij voorbeeld aan “La Petite École” in de Marollen. Het onderwijs daar is heel erg ‘soft’, maar de doelstelling is om die jongeren zover te krijgen dat ze de overstap naar een gewone school kunnen maken zodat ze zich opnieuw kunnen socialiseren. Het is een krachtig experiment. Er zijn er nog andere. Bij voorbeeld de DASPA (Dispositif d'Accueil et de Scolarisation des élèves Primo-Arrivants et Assimilés). Daar wordt gewerkt met jongeren die vroeger al wel naar school zijn gegaan maar die geen Frans kennen. Maar dat initiatief kampt met een grote spanning tussen hun aanbod en de vraag naar plaatsen. Zeker in een stedelijke context waar ontzettend veel plaatsen tekort zijn. En dan is de overgang van die DASPA naar het gewone onderwijs nog een flinke uitdaging. Daar schort iets.
Hoe kunnen we in die omstandigheden positief naar de toekomst kijken?
Dat vraagt een ambitieus sociaal beleid. Met een beleid voor ouderschapsbegeleiding dat kwalitatief en welwillend is en de opvoedkundige keuzes respecteert. Door meer inclusie op school. Door meer democratie. Door meer equity. Maar daarvoor moeten we weg uit de logica die snel of op korte termijn resultaten wil. Ook al moeten we erkennen dat ik in het onderwijs, met het Pacte pour un Enseignement d’Excellence in de Franstalige gemeenschap, voor het eerst in de recente geschiedenis van het beleid, iets zie dat op lange termijn kijkt. Nu is de horizon 2030.
Je kan spreken over de grond van de zaak, maar het is goed om een visie te hebben en niet om de vijf jaar een andere richting uit te gaan.
Het interview met Solayman Laqdim, Algemeen Afgevaardigde voor kinderrechten.
Kart #7 | Naar school gaan maar op straat slapen: een onaanvaardbare realiteithttps://ilot.be/wp-content/uploads/2023/08/coverwebNL-1024x576.jpg1024576L'IlotL'Ilot//ilot.be/wp-content/uploads/2019/09/ILOTLOGOFINAL-e1498480446601.png
Telkens wanneer een nieuw schooljaar start, denken we met enige nostalgie terug aan onze eigen schooltijd. Vaak vonden we dat best wel spannend, of beangstigend, al naargelang. Vaak betekent het begin van het nieuwe schooljaar ook het einde van de vrijheid van de zomervakantie, maar sowieso: in onze maatschappij is het een ankerpunt in het jaar.
Een moment dat ons, toen we jonger waren, de kans heeft gegeven om te socialiseren, te groeien, te leren, te begrijpen,... Maar ook een moment waarop we vergelijken: onze boekentas, onze kleding, ons tienuurtje, .... Het is niet enkel een plechtig moment, het is ook een spiegel die ons vertelt wie we zijn. Ons lot, onze familie. En ook onze kans om uberhaupt daar te zijn.
Bij ‘t Eilandje weten we dat ‘ergens verwacht worden’ op die eerste schooldag, al een geluk op zich is, want niet iedereen gaat op maandag 28 augustus een plaats kunnen hebben in een nieuwe klas, om vriendjes en vriendinnetjes terug te zien, om over zomerherinneringen te vertellen of gewoon zijn dagelijkse routine weer te veranderen. Want de routine van de meeste dakloze kinderen, is er jammer genoeg een zonder school.
Andere kinderen kunnen wel naar school maar kunnen ‘s avonds niet terecht in een veilige omgeving die noodzakelijk is voor hun welzijn en welbevinden. In België woont bijna één kind op vijf onder de armoedegrens en kent het ontberingen[1]. Enkel alleen al in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn er bijna duizend dakloze kinderen [2] : ze worden opgevangen in tijdelijke opvangstructuren, noodcentra of ze dolen rond op straat, sommigen zelfs zonder dat er een volwassene bij is. Maar hoe kan je in alle sereniteit opnieuw naar school wanneer je geen dak boven je hoofd hebt? Hoe kan je ‘normaal’ naar school gaan als je dagelijkse leven niet stabiel is, en je eerste doel gewoon ‘overleven’ is?
Nu het nieuwe schooljaar voor de deur staat, wilden we aan die vragen (en vele andere) voorrang geven. Ten bewijze waarvan onder andere deze KART waarin de relatie tussen dakloosheid bij kinderen en schoollopen centraal staat.
Veel leesplezier,
Ariane Dierickx, algemeen directeur
[1] Anne-Catherine GUIO en Frank VANDENBROUCKE, Armoede en deprivatie bij Belgische kinderen Een vergelijking van de risicofactoren in de drie gewesten en de buurlanden, Koning Boudewijn Stichting, december 2018
[2]Telling van daklozen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest– 7° editie, 8 november 2022, Bruss’help, Brussel, mei 2023
[2]Dénombrement des personnes sans chez-soi en Région de Bruxelles-Capitale – Septième édition, 8 novembre 2022, Bruss’help, Bruxelles, mai 2023
