Zuidstation – 2023 ©Arnaud Ghys
“Mijn huisbaas heeft ons uit ons appartement gezet. Ik kon niet meer volgen… “.
Dat zijn de woorden van Julie*,’een jonge mama van 24 jaar, toen ze in ons Opvanghuis voor vrouwen en gezinnen aankwam.
Haar pijnlijk verhaal is een triestige illustratie van de ravages die zijn veroorzaakt door de diverse crisissen die zovele gezinnen keihard hebben geraakt in 2022.
Julie* heeft twee kinderen: Rose* en Léo*, een tweeling van zes jaar. Doordat ze van haar gewelddadige partner gescheiden is, moest de jonge vrouw alleen voor alles instaan. Met haar loon als gezinshulp kon ze de stijgende energieprijzen en het duurdere leven in het algemeen niet meer opvangen.
Na weken zonder voldoende eten, zonder verwarming en herinneringen aan onbetaalde facturen in de brievenbus, heeft de weinig gewetensvolle huisbaas Julie uit het appartement gezet.
Het gezin stond op straat, in het midden van de winter.
Toen Julie in ons Opvanghuis voor vrouwen en gezinnen aankwam, zei ze tijdens het eerste gesprek met onze maatschappelijk assistente, compleet in paniek: “Ik ben bang dat men mijn kinderen zal afnemen”.
De beproeving die dit gezin heeft doorgemaakt, is zeker geen alleenstaand geval. Steeds meer zeer kwetsbare vrouwen, mannen en kinderen doen een beroep op onze diensten. Onze teams moeten momenteel heel creatief en ingenieus voor de dag komen want ze hebben geen extra middelen.
De energiecrisis heeft ons allemaal getroffen. Zowel de mensen die we begeleiden als onze structuur zelf. Bij ‘t Eilandje moeten we het hoofd bieden aan kosten, energierekeningen en loonkosten die door het dak gaan, zonder dat die stijgingen gecompenseerd worden door overheidssteun. Nochtans zijn de taken die ons team elk dag opnieuw uitvoert, van openbaar nut.
We moeten de stijging van de loonkosten, van de rekeningen voor verwarming en elektriciteit, voor de eerstelijnshulp die we bieden aan de mensen die bij ons verblijven of bij ons aankloppen, volledig zelf dragen...
Ook al stijgen de prijzen van gas een elektriciteit minder heftig sinds hun piek in de zomer van 2022, de prijzen zijn nog altijd drie keer hoger dan in begin 2021.
Ondanks die stijgingen hebben we kunnen rekenen op onze schenkers en schenksters en ik ben bijzonder dankbaar voor hun solidariteit. Want in deze moeilijke tijden, is hun bijdrage onmisbaar!
Ik ga niet rond de pot draaien: onze financiële leefbaarheid is in het gedrang. En een ongeluk komt nooit alleen: In mei 2022 was er, zoals u weet, een verwoestende brand in ons Opvanghuis voor mannen in Jumet (meer details staan verder in dit verslag).
Gelukkig raakte niemand van de bewoners of van de leden van ons maatschappelijk team gewond. De materiële en psychologische schade daarentegen was zwaar en woog zwaar op onze financiën.
Door die situaties moesten we, met pijn in het hart, moeilijke beslissingen nemen: contracten van bepaalde duur werden niet verlengd, mensen die met pensioen gingen werden niet vervangen, er werd gesnoeid in de uitgaven, enz. De slagkracht op het terrein wordt kleiner, waardoor dus ook de dienstverlening aan ons publiek ingeperkt wordt.
We blijven vastberaden om dakloosheid weg te werken.
Daar zullen de crisissen geen afbreuk aan doen.
Nochtans, dankzij de professionele inzet van onze medewerkers en medewerksters op het terrein, heeft ’t Eilandje in 2022 heel mooie projecten kunnen opstarten en voortzetten.
Onze teams blijven vastberaden; daar zullen de crisissen geen afbreuk aan doen! Integendeel, onze werknemers en werkneemsters hebben hun inspanningen verdubbeld waardoor we in 2022 grote projecten hebben kunnen opstarten. Ter eerste hebben we in september het vierde Opvanghuis van ‘t Eilandje in Marchienne-au-Pont en de belendende Kringloopwinkel geopend.
Door dit dubbelproject concreet te maken kunnen we enerzijds onze taken voor noodopvang en psychosociale begeleiding van daklozen voortzetten en anderzijds een echt project van sociale en circulaire economie realiseren: de dakloze mannen in het Opvanghuis kunnen zich inzetten om de ingezamelde voorwerpen van de Kringloopwinkel te recyclen, zodat we die voorwerpen daarna kunnen verkopen. Met de opbrengst daarvan kunnen we de werking van ‘t Eilandje dan weer ondersteunen.
Ten tweede hebben we, dankzij het volhardend werk van de teams van ’t Eilandje, ons Dagopvangcentrum voor vrouwen kunnen openen, het eerste van zijn soort in België. Dit laagdrempelige en niet-gemengde initiatief, dat door en voor vrouwen is uitgewerkt, wil een veilige plek en een rustplaats bieden voor vrouwen die ronddolen en in een zeer kwetsbare situatie verkeren. Met dit project wil ‘t Eilandje de uitdaging opnemen van een kwalitatieve opvang die gebaseerd is op een globale aanpak die de rechten van de vrouwen respecteert en hen naar zelfstandigheid wil leiden.
Bij ‘t Eilandje concentreren we onze acties ook op mensen die dreigen dakloos te worden: mensen die in ongezonde woningen wonen, vrouwen die het slachtoffer zijn van partnergeweld, jongeren die thuis buiten gezet worden omwille van hun seksuele geaardheid, enz. Want als we die eerste nacht op straat kunnen vermijden, vermijden we vooral de teloorgang van de fysieke, psychologische en mentale gezondheid van de mensen door het geweld op straat en ook de strijd om opnieuw een woning te vinden.
Met die blijvende nieuwe structuren toont ‘t Eilandje ook dat het kan innoveren en bevestigt het haar verankering op het terrein. Die projecten voor sociale vernieuwing en ruimer gezien alle acties van de diverse diensten van ‘t Eilandje (dienst Woningen zoeken en creëren, dienst Move-In, dienst Thuisbegeleiding, Eten van ‘t Eilandje, de Kringloopwinkel van ‘t Eilandje, de Keukens van ‘t Eilandje, onze dagopvangcentra en onze opvanghuizen) stellen nieuwe modellen voor om doeltreffend tegen dakloosheid en extreme armoede te strijden.
Op de volgende bladzijden van dit jaarverslag leest u hoe in 2022, de vrouwen en mannen die we begeleiden, opnieuw in waardige omstandigheden zijn kunnen gaan leven.
*Alias
Deze getuigenis is gereconstrueerd uit een aantal echte elementen die zijn verzameld en opnieuw bewerkt.
Veel leesplezier!
De daklozensector valt uit de boot voor het sociaal tarief
Vanuit de hele sector hebben we maandenlang gevraagd dat ook opvanghuizen voor daklozen het sociaal tarief voor gas en elektriciteit zouden krijgen. En wat is het resultaat? Men heeft ons straal genegeerd!
Nochtans is ons standpunt terecht: het is niet normaal dat wij de volle prijs moeten betalen voor gebouwen waar mensen verblijven die, als ze in een eigen woning zouden zitten, elk op zich recht zouden hebben op het sociaal tarief. Temeer omdat er een wettelijke bepaling bestaat die speciaal was bedoeld voor gemeenschapsvoorzieningen die personen herbergen die overduidelijk recht hebben op het sociaal tarief. OCMW’s en sociale verhuurkantoren vallen onder die regeling.
Moeten we voortaan beslissen om één dienst te sluiten om de andere open te kunnen houden? Een zekerheid: we zullen de Waalse en Brusselse overheden blijven waarschuwen voor het risico dat honderden mensen zonder woning ook zonder sociale begeleiding zullen vallen. Dat zou een ramp zijn!