fbpx
Posts Tagged :

lilotasbl

‘T Eilandje dringt dakloosheid overal Brussel en in Wallonië terug 1024 576 L'Ilot

‘T Eilandje dringt dakloosheid overal Brussel en in Wallonië terug

Foto: ©Arnaud Ghys

Elke man, elke vrouw of elk kind dat ‘t Eilandje van de straat kan halen is een overwinning in de strijd tegen dakloosheid en grote armoede. Dankzij het onverdroten werk van onze medewerkers, maar ook dankzij de vrijwilligers, dringt ‘t Eilandje dakloosheid overal in Brussel en in Wallonië terug.

Alle acties die binnen onze vereniging worden opgezet, streven éénzelfde doel na: dakloosheid wegwerken en strijden tegen zware kwetsbaarheid.

Vanuit onze meer dan 60 jaar lange ervaring in het werk met thuislozen, bieden we een breed en gediversifieerd aanbod aan eerstelijnsdiensten.

Onze diensten zijn 365 dagen per jaar open en zijn opgebouwd rond 5 krachtlijnen: noodopvang, tijdelijk verblijf, opleiding & werkgelegenheid, huisvesting en gezonde voeding.

Elk jaar begeleidt ‘t Eilandje meer dan 1500 mensen, mannen, vrouwen en kinderen, naar waardige en blijvende oplossingen via haar Dagopvangcentra, haar Opvanghuizen, haar projecten voor sociale economie en haar diensten die met huisvesting samenhangen (de dienst Woningen zoeken en creëren, de dienst Move-In, de dienst Thuisbegeleiding).

De opdrachten die ‘t Eilandje vervult worden voor 60% mogelijk gemaakt dankzij subsidies van diverse overheden maar zouden niet zonder de betrokkenheid en de vrijgevigheid van onze schenkers kunnen. Dankzij de materiële en financiële steun van onze schenkers winnen we elke dag terrein op de dakloosheid en extreme armoede, zodat vrouwen, mannen en kinderen opnieuw in waardige en blijvende omstandigheden kunnen leven.

Dank u voor uw vertrouwen en voor uw trouw!

Al het laatste nieuws van ‘t Eilandje live op onze sociale media!
Om contact op te nemen met ‘t Eilandje:
• info@ilot.be - 02 537 20 41
• Rue de l’Église, 73 - 1060 Bruxelles
Dienst Move-In (SIL): “Eindelijk hadden we een appartement maar geen enkel meubel en niets voor de baby.” 1024 576 L'Ilot

Dienst Move-In (SIL): “Eindelijk hadden we een appartement maar geen enkel meubel en niets voor de baby.”

Naast andere initiatieven die met circulaire economie samenhangen, mag ook onze dienst Move-In een deel van de 20 000m² grote opslagplaats van het Circularium in Anderlecht gebruiken.

Een van vrouwen, mannen en gezinnen die bij deze dienst hebben aangeklopt, zijn Théo* (23 jaar) en Maeva* (21 jaar) en hun baby Alma*.

Voor onze dienst Move-In, die in november 2020, in volle corona-crisis, was opgestart, was 2022 een ontzettend intens jaar. Er komen immers steeds meer vragen binnen bij deze dienst.

Deze jonge ouders verbleven in ons Opvanghuis voor vrouwen en gezinnen, tot ze in een eigen appartement terecht konden. De aanstaande ouders waren uit hun woning gezet en konden nergens anders meer naartoe. Ze stonden op straat toen Maeva vier maanden zwanger was.

Nu zijn we opgelucht maar we hebben echt schrik gehad: we wilden onze dochter in de beste omstandigheden onthalen. We wilden niet dat onze baby dakloze ouders zou hebben. Toen ik beviel, waren we nog niet verhuisd maar we wisten dat het appartement in orde ging komen “, vertelt de jonge mama ons.

Dankzij de begeleiding van ‘t Eilandje kon Théo een job in de horeca vinden en geld opzij zetten voor de huurwaarborg van hun toekomstig nestje.

Het team van ‘t Eilandje heeft me echt goed geholpen om mijn CV op te stellen en vacatures te vinden. De maatschappelijk assistent heeft me ook tips gegeven om me correct voor te stellen bij mijn toekomstige werkgevers. En dat heeft gewerkt! “, zegt Théo blij.

Ook al was de volgende stap een hindernissenparcours (in Brussel een deftig appartement vinden voor een betaalbare prijs, is een behoorlijke uitdaging), heeft het jonge koppel uiteindelijk een woning gevonden in Anderlecht.

We waren super gelukkig: eindelijk hadden we een eigen plek. Maar als snel hadden we door dat we niets hadden en dat we al ons spaargeld hadden moeten inzetten voor de huurwaarborg. We moesten het nog bemeubelen en vooral baby-spullen hebben

De jonge ouders wisten nog niet dat ‘t Eilandje een dienst Move-In heeft.

Die dienst biedt daklozen die opnieuw in een woning intrekken, logistieke begeleiding. Hij helpt hen om zich die nieuwe plaats eigen te maken zodat ze zich er echt thuis voelen. Onze dienst Move-In staat ten dienste van de hele sector en werkt dus voor alle daklozen die bij een Brusselse dienst uit onze sector aanklopt.

We hadden vooral babyspullen nodig: een wieg, een kinderwagen, een kleine commode voor de kleertjes, en hoge stoel, ...

Nadat ze hun appartement hebben gevonden, hebben Maeva en Théo de plaats gevonden waar ‘t Eilandje diverse meubelen en voorwerpen opslaat die vrijgevige schenkers en schenksters ons hebben bezorgd. Naast andere initiatieven die met circulaire economie samenhangen, mag ook onze dienst een deel van de  20 000m² grote opslagplaats van het Circularium in Anderlecht gebruiken.

Daar kunnen daklozen zoals dit jonge koppel de meubelen en voorwerpen komen kiezen die ze nodig hebben.

We hadden vooral meubelen voor Alma nodig: een wieg, een kinderwagen, een kleine commode voor de kleertjes, en hoge stoel, een babybadje. We hebben geluk gehad: we hebben alles gevonden, behalve een luiertafel. De maatschappelijk werkster heeft ons gezegd dat ze die opzij zou zetten als er eentje zou binnenkomen. “

Al die meubelen en voorwerpen zijn giften van particulieren en bedrijven. Onze dienst gaat in het hele Brusselse gewest tafels, stoelen, bedden, maar ook lakens, potten en pannen, elektrische huishoudtoestellen, enz. ophalen. In 2022, hebben de schenkers en schenksters ons bijzonder veel gegeven. Maar de vraag blijft ook groot.

Twee weken nadat we in de opslagplaats waren geweest, heeft het team van de dienst Move-In ons geholpen om in het appartement in te trekken. Ze zijn de zakken met onze kleding en spullen in het Opvanghuis komen halen. Daarna zijn ze met Théo naar de opslagplaats gereden om onze meubelen in hun bestelwagen te laden en naar ons appartement te brengen.  

Ter plaatse hebben ze een handje toegestoken om de meubelen in de kamer van Alma in elkaar te zetten. Ze hebben ons zelfs geholpen om de muren te decoreren met posters van jungledieren. Justine*, de maatschappelijk assistente heeft me zelfs een kader gegeven voor de eerste foto van Alma. “, vertelt Maeva ontroerd.

Gratis meubelen, elektrische huishoudapparaten of zelfs decoratiepullen kiezen en krijgen, helpt om het nieuwe interieur te personaliseren en versterkt de waardige levensomstandigheden voor de begeleide personen en hun band met de nieuwe woning, waarmee ook de kans om die te houden verbetert.

*Alias

Deze getuigenis is gereconstrueerd uit een aantal echte elementen die zijn verzameld en opnieuw bewerkt.

Wil je iets weggooien dat nog in goede staat is en nog kan dienen? We komen het ophalen.

Je stuurt een mailtje naar donnerie@ilot.be met (indien mogelijk) foto’s, je adres en een telefoonnummer om de ophaling te organiseren.
Khalid, een Iraakse vluchteling, is chef-kok geworden in ‘t Eilandje 1024 576 L'Ilot

Khalid, een Iraakse vluchteling, is chef-kok geworden in ‘t Eilandje

Khalid is in 2017 in Irak vertrokken. Dat jaar woedde de oorlog tegen Islamitische Staat in zijn vaderland en bleef de regio verscheurd en platgebombardeerd achter. Khalid moet zijn land verlaten, zijn familie en vrienden achterlaten en belandt in een land waarvan hij de taal niet kent.

Zijn traject als asielzoeker verloopt via beproevingen, tot hij de status van vluchteling krijgt.

Tijdens zijn eerste jaren in België ontmoet Khalid het team van ‘t Eilandje: “Ik ben als vrijwilliger bij ‘t Eilandje komen werken. Aanvankelijk sprak ik geen Frans. Ik heb de taal geleerd via ‘t Eilandje.”

Khalid lacht achter zijn gitzwarte baard. De man heeft een indrukwekkende lengte en lichaamsbouw.

Op zijn 39 was hij kok in het Iraakse leger en nu stelt hij zijn passie ten dienste van de bewoners van ‘t Eilandje. Uiteraard vind je hem in de keuken, met een geruite keukenhanddoek aan de riem van zijn rode schort.

Khalid is momenteel de chef-kok van onze Opvanghuis voor mannen, “den 38”. Elke dag bereidt hij het avondmaal voor de twintig bewoners en teamleden.

Koken is zijn hele leven. En zelfs als hij niet achter de potten staat, is hij nooit ver weg: de voorraden ordenen, de koeling kuisen, of in de woonkamer babbelen met de bewoners.

“Zoals ik altijd aan de bewoners zeg: hier begin je een nieuw leven. 

Ik heb veel contact, met alle bewoners. Ik voel wel dat ze veel moeilijkheden en problemen hebben. Ik probeer met hen te babbelen om hen te helpen die problemen weg te werken. Ik probeer hen te motiveren om de zorgen te vergeten. “Zoals ik hen altijd zeg: hier begin je een nieuw leven. 

Khalid is de chef-kok van onze Opvanghuis voor mannen. Elke dag bereidt hij het avondmaal voor de twintig bewoners en teamleden. Hij werkt ook als kok voor ons project voor sociale economie “Eten van ‘t Eilandje”.

Ik heb veel contact, met alle bewoners. Ik voel wel dat ze veel moeilijkheden en problemen hebben. Ik probeer met hen te babbelen om hen te helpen die problemen weg te werken. Ik probeer hen te motiveren om de zorgen te vergeten. “Zoals ik hen altijd zeg: hier begin je een nieuw leven. 

Die positieve energie strooit Khalid zoveel mogelijk rond. Hij neemt graag deel aan de activiteiten met de bewoners maar verzint ook graag spelletjes om wat pit te brengen in het dagelijkse leven.

Ik heb een spelletje met de bewoners bedacht. Als we een liedje horen op de radio, vraag ik hen wie het zingt en in welke jaar het uitgebracht werd. Er zijn verscheidene bewoners die veel van muziek af weten, en daarmee amuseren we ons dus goed. “

Voor Khalid is kok bij ‘t Eilandje zijn, meer dan een job. Het is zijn familie geworden. Zorgen voor de anderen, goed doen voor hen, dat probeert hij elke dag te doen en het maakt hem gewoon gelukkig.

Ik heb me goed geïntegreerd. Ik heb heel wat vrienden en veel contacten met de medewerkers en medewerksters. Ik denk dat ik door mijn eigen traject, voor de mannen die enkele maanden in dit huis verblijven, de hoop belichaam om uit die situatie weg te raken. Die hoop is als een motor waar je elke dag een drupje olie in spuit.… “

Hij werkt ook als kok voor ons project voor sociale economie “Eten van ‘t Eilandje”. “We maken tapenades, humus en kaviaar van aubergines. We hebben vier recepten op punt gesteld. En alle ingrediënten van onze producten zijn bio. “

Opvanghuis en Kringloopwinkel in Marchienne-au-Pont 1024 576 L'Ilot

Opvanghuis en Kringloopwinkel in Marchienne-au-Pont

“Als ik niet in  ‘t Eilandje was, zou ik zeker en vast op straat zitten. Of misschien dood zijn. “, Lucas*, 19 jaar, bewoner van het Opvanghuis in Marchienne-au-Pont en vrijwilliger in de Kringloopwinkel

 

Op 29 september 2022 hebben we onze vierde Opvanghuis en de belendende Kringloopwinkel geopend in de Rue de Beaumont 344 in Marchienne-au-Pont.

Na acht maanden werking, is de feedback super enthousiast. Zoals het inspirerende verhaal van Lucas*. Deze jongeman van 19 jaar verblijft sinds zes maanden in ons Opvanghuis. Hij was bereid om zijn verhaal te delen.

Voor hij in ‘t Eilandje aanbelandde, sliep Lucas op straat: hij was één van de (steeds talrijker) jongeren die op de dool zijn of rondzwerven, in Brussel en in Wallonië.

Het meeste deel van de tijd zat ik op een paal, op een zichtbare plaats vlakbij appartementen en huizen. Ik probeerde mijn spieren zo goed mogelijk te laten rusten. ‘s Nachts deed ik micro-slaapjes, ik sliep nooit echt diep. Ik was altijd op mijn hoede. Overdag wandelde ik ontzettend veel om geen doelwit te worden. 

Vanaf zijn 12 werd Lucas in een instelling geplaatst. “Ik ben verscheidene keren weggelopen. In heb in de Noodopvang gezeten. Het leven op straat was echt een hel. Ik begon een plaats te zoeken waar ik gerust zou zitten en heb het Opvanghuis van ‘t Eilandje in Marchienne gevonden. 

In onze tijdelijke opvang krijgt Lucas de kans om weer overeind te komen, stevig op zijn benen te staan en een stand van zaken op te stellen over zijn situatie (administratief, familiaal, medisch, financieel, enz.) en zo aan een nieuw toekomstproject te bouwen.

Een Opvanghuis op mensenmaat

Net zoals elk van de drie opvanghuizen van ‘t Eilandje is het huis in Marchienne-au-Pont “op mensenmaat”, waar we de opvangcapaciteit bewust beperkt houden (momenteel 12 plaatsen) om het welzijn en de geborgenheid van de bewoners te behouden.

Omwille van de steeds groeiende vraag naar opvangplaatsen, zouden we de capaciteit graag uitbreiden naar 20 plaatsen. Dat vereist echter renovatiewerken in het gebouw om dezelfde huiselijke sfeer te kunnen behouden. Dat project zal afhangen van de financiering en van de steun die we bij elkaar zullen krijgen.

Momenteel voeren we enkele kleinere herschikkingen uit in het Opvanghuis om het zo aangenaam mogelijk te maken voor de bewoners.

Lucas heeft er een eigen kamer die hij een persoonlijke toets gegeven heeft met een poster dat “Be happy” zegt, met een banaan als ‘smile’.

Dankzij de psychosociale begeleiding van ons multidisciplinair team, is Lucas opnieuw naar een psychologe gegaan om hem te helpen met zijn angststoornis en zijn aandachtsstoornis (ADD, Attention Deficit Disorder). Met een vroegtijdige opsporing van deze aandoeningen en een gepaste opvolging tijdens de kinder- en jeugdjaren, zou zijn risico op schooluitval zeker kleiner geweest zijn.

Want Lucas is niet verder geraakt dan het 3de middelbaar. Op school werd hij altijd afgeschilderd als een leerling die zich niet aan de regels kon houden.

Bij zijn aankomst in ons Opvanghuis had hij geen project en gewoon al bij het praten over zijn toekomst, kreeg hij angstaanvallen.

Daarom kijkt het maatschappelijk werk in onze tijdelijke opvanghuizen altijd op lange termijn. Mensen die er verblijven, moeten eerst hun situatie op orde krijgen voor ze zelfstandig wonen kunnen overwegen. Onze Opvanghuizen bieden negen maanden verblijf, met de mogelijkheid om dat te verlengen als de situatie dat rechtvaardigt.

In de Kringloopwinkel is er altijd wel iets te doen

Aan de mannen, zoals Lucas, die in deze huizen worden opgevangen, en die bij hun aankomst geen precies idee hebben van wat ze willen, bieden we aan om in de Kringloopwinkel te werken. De Bewoners zijn vragende partij voor dat werk, ze zetten zich er voluit in.

Er is altijd wel iets te doen: de inkomende giften sorteren, meubelen herstellen, de artikelen uitstallen, de klanten bedienen. Ik heb er geen tijd om me te vervelen.” Lucas is gemotiveerd.

De Kringloopwinkel is echt een project van sociale & circulaire economie: het bevordert de recuperatie, herstelling en verkoop van diverse voorwerpen. Meubelen, elektrische huishoudapparaten, kleding, boeken en allerlei voorwerpen van vrijgevige schenkers en schenksters, die dan door de vrijwilligers en vrijwilligsters worden gesorteerd.

Acht maanden nadat ’t Eilandje de site heeft overgenomen, zien we dat er meer mensen naar de Kringloopwinkel komen en dat het er professioneler aan toe gaat.

Bij voorbeeld, hebben we besloten om de prijzen van de materiële giften aan te passen in functie van de mensen die naar de Kringloopwinkel komen: kleding wordt goedkoper aangeboden voor mensen met financiële moeilijkheden terwijl decoratie iets duurder is voor mensen die iets meer middelen hebben.

Het geld dat we daarmee verdienen, gebruiken we deels om het sociaal werk van ’t Eilandje te financieren.

Het andere deel van de giften in natura sturen we naar onze dienst Move-In (SIL) en wordt rechtstreeks en gratis (via onze eigen diensten of via onze partners) verdeeld aan daklozen die pas weer een woning hebben gevonden.

Aanvankelijk moest ik het vaatwerk, porselein en schemerlampen sorteren. Na een aantal weken wilde ik graag van post veranderen. Ik heb daar over gesproken met de verantwoordelijke van de Kringloopwinkel en Pascal*, een andere bewoner, heeft me voorgesteld om met hem mee naar de werkplaats te gaan.

Gisteren heeft hij me getoond hoe ik een broodrooster kan herstellen. Die had een mechanisch probleem: de korf voor de boterhammen zat klem. Men een kleine, platte tang konden we dat herstellen zodat de korf weer op en neer kan. “

Die ervaring gaf Lucas zin om weer naar school te gaan en elektromechanica te studeren.

Het begrip ‘kader’ jaagt hem niet langer de stuipen op het lijf. Regels zijn er, zoals Yvonne*, één van de vrijwilligers in de Kringloopwinkel hem heeft kunnen vertellen, om harmonieus te kunnen samenleven en samenwerken.

Ik heb Yvonne* graag, ze is een beetje zoals mijn grootmoeder. Ze zegt me dat alles wat ik in de Kringloopwinkel leer belangrijk is want wanneer ik alleen woon, ga ik blij zijn dat ik spullen kan gebruiken die ik zelf zal hersteld hebben. “

*Alias

Deze getuigenis is gereconstrueerd uit een aantal echte elementen die zijn verzameld en opnieuw bewerkt.

Hier bij ‘t Eilandje neemt men mij zoals ik ben. Ik voel me goed en ik ga niet ‘out of control’. “Als ik niet in  ‘t Eilandje was, zou ik zeker en vast op straat zitten. Of misschien dood zijn. 

Wenst u iets te schenken aan de Kringloopwinkel?
Alle meubelen, elektrische huishoudapparaten, decoratie, kleding en boeken die in goede staat zijn, zijn welkom. Zo steunt u een uniek sociaal project
U kan die voorwerpen ook komen kopen, van dinsdag tot donderdag van 14u tot 16u en zaterdag van 10u tot 12u. Met de inkomsten uit de verkoop financieren we diverse sociale projecten van ‘t Eilandje.
Contact met de Kringloopwinkel:
• 344 rue de Beaumont, 6030 Marchienne-au-Pont
• recyclerie@ilot.be
• 071/51.70.63
• De Facebook-pagina van de Kringloopwinkel
Oprichting van het eerste Dagopvangcentrum van en voor vrouwen 1024 576 L'Ilot

Oprichting van het eerste Dagopvangcentrum van en voor vrouwen

Het nieuwe Dagopvangcentrum wil een veilige plek bieden waar vrouwen (en hun kinderen) die dakloos zijn of dreigen het te worden, even rust vinden. ©Arnaud Ghys

Dankzij het volhardend werk van de teams van ‘t Eilandje in de loop van 2022, kunnen we in 2023 ons Dagopvangcentrum voor vrouwen openen.

Dit centrum is exclusief voor vrouwen die dakloos zijn of dreigen het te worden, en alle teamleden zijn vrouwen. Het is voorlopig gevestigd op het Sint-Gillisvoorplein waar nu het huidige gemengde Dagopvangcentrum ligt dat op zijn beurt naar de Kerkstraat 73 verhuist.

Op termijn hopen we het Dagopvangcentrum voor vrouwen definitief in een ander gebouw te kunnen vestigen, dat meer geschikt is voor de noden van die dienst.

In de eerste fase zal het 5 dagen op 7 open zijn. Het wil een veilige plek zijn, een plaats waar vrouwen in een zeer kwetsbare situatie even tot rust kunnen komen. In die fase zal het ongeveer 60 vrouwen kunnen opvangen; zodra het Dagopvangcentrum naar een ruimere locatie verhuist, zullen dat er meer zijn.

De vaststelling is onverbiddelijk: armoede treft vrouwen harder dan mannen, om diverse redenen: de loonkloof tussen mannen en vrouwen, in meer dan 50% van de eenoudergezinnen is die ouder een vrouw, ongelijkheid in pensioenen, enz.
Het belang van een niet-gemengde opvang

Het is een feit: op straat zijn vrouwen het slachtoffer van diverse vormen van geweld, inzonderheid seksueel geweld. Om aan hun dringende noden tegemoet te komen (eten, rusten, een douche kunnen nemen, enz.), moeten ze over een plaats beschikken waar ze zich veilig voelen, waar ze in de eerste plaats veilig zijn voor de gevaren van de straat.

Deze pauze is ook nodig om daarna weer recht te veren en een nieuw levensproject op te zetten (hun rechten opnieuw doen gelden, een woning vinden, een opleiding volgen of een nieuwe job vinden, enz.). Dankzij onze psychosociale begeleiding, kunnen die vrouwen een gepersonaliseerde hulp krijgen die hun traject en hun ritme respecteert.

Dit vernieuwende project heeft een dubbele doelstelling: het aantal vrouwen dat geen of een slechte woning heeft, wordt zwaar onderschat en het aanbod aan diensten is niet aan hen aangepast, hoewel zij net meer geweld en discriminatie ervaren dan mannen.

Dat bleek uit onze studie uit 2021.

De onderschatting van het aantal dakloze vrouwen is vooral een gevolg van het fenomeen van “verborgen dakloosheid” dat hen harder treft: om de straat te vermijden, slapen ze een nacht bij een vriendin, dan in een auto, enz. Daarmee blijven ze onder de radar van de sociale hulpverlening en komen ze niet in de statistieken.

De meeste van die vrouwen hebben al geweld meegemaakt voor ze hun woning verloren en zodra ze op straat belanden, gaan ze opnieuw onder de constante dreiging van allerhande soorten agressie leven. Ze hanteren strategieën om zich onzichtbaar te maken (zich mannelijk kleden, zich voortdurend verplaatsen, zich niet meer wassen om onaantrekkelijk te worden, enz.). Die overlevingsstrategieën verminderen niet enkel hun zichtbaarheid, maar ook heel sterk hun fysieke en geestelijke gezondheid.

Tegenover deze trajecten die getekend zijn door geweld, zijn de diensten die onze sector aanbiedt niet (voldoende) aangepast aan de noden van vrouwen: de gemengde structuren ‘werken’ niet want daar zitten vooral mannen, en voor bepaalde slachtoffers van zwaar geweld is dat gemengde karakter een onoverkomelijke hinderpaal. Temeer omdat die ruimten meestal krap zijn, waardoor de bewoners dicht bij elkaar zitten. Daarom vermijden vrouwen die plaatsen, zoals ook blijkt uit de cijfers van onze diensten.

Vanuit de sector en met de hulp van een groep ervaringsdeskundigen hadden we een reeks aanbevelingen geformuleerd om waardige en blijvende oplossingen uit te werken die aan de noden en verwachtingen van vrouwen tegemoet komen. De opening van een Dagopvangcentrum door en voor vrouwen weldra is daar één van.

In lijn met onze waarden is dit centrum gebaseerd op de deelname van de gebruiksters om het project uit te bouwen en is het gerust op hun ontvoogding. Dankzij een opleiding van het team over gendergeweld of over al wat met vrouwenrechten samenhangt, is het een plaats waar vrouwen zich veilig kunnen voelen en waar hun ervaringen ten volle erkend en benut worden.

Deze nieuwe structuur zal ook een weerslag hebben op de kinderen, die volgens de statistieken iets meer dan 20% van de daklozen vormen. We weten dat dakloze vrouwen vaak hun kinderen bij zich hebben waarover ze de hoede hebben. Door met de moeders aan de slag te gaan, vermijden we dat kansarmoede op de volgende generatie overgaat en dat die kinderen later op hun beurt dakloze of kwetsbare volwassenen worden.

2022: Tussen crisissen en sociale vernieuwingen 1024 576 L'Ilot

2022: Tussen crisissen en sociale vernieuwingen

Zuidstation – 2023 ©Arnaud Ghys

“Mijn huisbaas heeft ons uit ons appartement gezet. Ik kon niet meer volgen… “.

Dat zijn de woorden van Julie*,’een jonge mama van 24 jaar, toen ze in ons Opvanghuis voor vrouwen en gezinnen aankwam.

Haar pijnlijk verhaal is een triestige illustratie van de ravages die zijn veroorzaakt door de diverse crisissen die zovele gezinnen keihard hebben geraakt in 2022.

Julie* heeft twee kinderen: Rose* en Léo*, een tweeling van zes jaar. Doordat ze van haar gewelddadige partner gescheiden is, moest de jonge vrouw alleen voor alles instaan. Met haar loon als gezinshulp kon ze de stijgende energieprijzen en het duurdere leven in het algemeen niet meer opvangen.

Na weken zonder voldoende eten, zonder verwarming en herinneringen aan onbetaalde facturen in de brievenbus, heeft de weinig gewetensvolle huisbaas Julie uit het appartement gezet.

Het gezin stond op straat, in het midden van de winter.

Toen Julie in ons Opvanghuis voor vrouwen en gezinnen aankwam, zei ze tijdens het eerste gesprek met onze maatschappelijk assistente, compleet in paniek: “Ik ben bang dat men mijn kinderen zal afnemen”.

De beproeving die dit gezin heeft doorgemaakt, is zeker geen alleenstaand geval. Steeds meer zeer kwetsbare vrouwen, mannen en kinderen doen een beroep op onze diensten. Onze teams moeten momenteel heel creatief en ingenieus voor de dag komen want ze hebben geen extra middelen.

De energiecrisis heeft ons allemaal getroffen. Zowel de mensen die we begeleiden als onze structuur zelf. Bij ‘t Eilandje moeten we het hoofd bieden aan kosten, energierekeningen en loonkosten die door het dak gaan, zonder dat die stijgingen gecompenseerd worden door overheidssteun. Nochtans zijn de taken die ons team elk dag opnieuw uitvoert, van openbaar nut.

We moeten de stijging van de loonkosten, van de rekeningen voor verwarming en elektriciteit, voor de eerstelijnshulp die we bieden aan de mensen die bij ons verblijven of bij ons aankloppen, volledig zelf dragen...

Ook al stijgen de prijzen van gas een elektriciteit minder heftig sinds hun piek in de zomer van 2022, de prijzen zijn nog altijd drie keer hoger dan in begin 2021.

Ondanks die stijgingen hebben we kunnen rekenen op onze schenkers en schenksters en ik ben bijzonder dankbaar voor hun solidariteit. Want in deze moeilijke tijden, is hun bijdrage onmisbaar!

Ik ga niet rond de pot draaien: onze financiële leefbaarheid is in het gedrang. En een ongeluk komt nooit alleen: In mei 2022 was er, zoals u weet, een verwoestende brand in ons Opvanghuis voor mannen in Jumet (meer details staan verder in dit verslag).

Gelukkig raakte niemand van de bewoners of van de leden van ons maatschappelijk team gewond. De materiële en psychologische schade daarentegen was zwaar en woog zwaar op onze financiën.

Door die situaties moesten we, met pijn in het hart, moeilijke beslissingen nemen: contracten van bepaalde duur werden niet verlengd, mensen die met pensioen gingen werden niet vervangen, er werd gesnoeid in de uitgaven, enz. De slagkracht op het terrein wordt kleiner, waardoor dus ook de dienstverlening aan ons publiek ingeperkt wordt.

We blijven vastberaden om dakloosheid weg te werken.
Daar zullen de crisissen geen afbreuk aan doen.

Nochtans, dankzij de professionele inzet van onze medewerkers en medewerksters op het terrein, heeft ’t Eilandje in 2022 heel mooie projecten kunnen opstarten en voortzetten.

Onze teams blijven vastberaden; daar zullen de crisissen geen afbreuk aan doen! Integendeel, onze werknemers en werkneemsters hebben hun inspanningen verdubbeld waardoor we in 2022 grote projecten hebben kunnen opstarten. Ter eerste hebben we in september het vierde Opvanghuis van ‘t Eilandje in Marchienne-au-Pont en de belendende Kringloopwinkel geopend.

Door dit dubbelproject concreet te maken kunnen we enerzijds onze taken voor noodopvang en psychosociale begeleiding van daklozen voortzetten en anderzijds een echt project van sociale en circulaire economie realiseren: de dakloze mannen in het Opvanghuis kunnen zich inzetten om de ingezamelde voorwerpen van de Kringloopwinkel te recyclen, zodat we die voorwerpen daarna kunnen verkopen. Met de opbrengst daarvan kunnen we de werking van ‘t Eilandje dan weer ondersteunen.

Ten tweede hebben we, dankzij het volhardend werk van de teams van ’t Eilandje, ons Dagopvangcentrum voor vrouwen kunnen openen, het eerste van zijn soort in België. Dit laagdrempelige en niet-gemengde initiatief, dat door en voor vrouwen is uitgewerkt, wil een veilige plek en een rustplaats bieden voor vrouwen die ronddolen en in een zeer kwetsbare situatie verkeren. Met dit project wil ‘t Eilandje de uitdaging opnemen van een kwalitatieve opvang die gebaseerd is op een globale aanpak die de rechten van de vrouwen respecteert en hen naar zelfstandigheid wil leiden.

Bij ‘t Eilandje concentreren we onze acties ook op mensen die dreigen dakloos te worden: mensen die in ongezonde woningen wonen, vrouwen die het slachtoffer zijn van partnergeweld, jongeren die thuis buiten gezet worden omwille van hun seksuele geaardheid, enz. Want als we die eerste nacht op straat kunnen vermijden, vermijden we vooral de teloorgang van de fysieke, psychologische en mentale gezondheid van de mensen door het geweld op straat en ook de strijd om opnieuw een woning te vinden.

Met die blijvende nieuwe structuren toont ‘t Eilandje ook dat het kan innoveren en bevestigt het haar  verankering op het terrein. Die projecten voor sociale vernieuwing en ruimer gezien alle acties van de diverse diensten van ‘t Eilandje (dienst Woningen zoeken en creëren, dienst Move-In, dienst Thuisbegeleiding, Eten van ‘t Eilandje, de Kringloopwinkel van ‘t Eilandje, de Keukens van ‘t Eilandje, onze dagopvangcentra en onze opvanghuizen) stellen nieuwe modellen voor om doeltreffend tegen dakloosheid en extreme armoede te strijden.

Op de volgende bladzijden van dit jaarverslag leest u hoe in 2022, de vrouwen en mannen die we begeleiden, opnieuw in waardige omstandigheden zijn kunnen gaan leven.

*Alias

 

 

 

Deze getuigenis is gereconstrueerd uit een aantal echte elementen die zijn verzameld en opnieuw bewerkt.

Veel leesplezier!

De daklozensector valt uit de boot voor het sociaal tarief

Vanuit de hele sector hebben we maandenlang gevraagd dat ook opvanghuizen voor daklozen het sociaal tarief voor gas en elektriciteit zouden krijgen. En wat is het resultaat? Men heeft ons straal genegeerd!
Nochtans is ons standpunt terecht: het is niet normaal dat wij de volle prijs moeten betalen voor gebouwen waar mensen verblijven die, als ze in een eigen woning zouden zitten, elk op zich recht zouden hebben op het sociaal tarief. Temeer omdat er een wettelijke bepaling bestaat die speciaal was bedoeld voor gemeenschapsvoorzieningen die personen herbergen die overduidelijk recht hebben op het sociaal tarief. OCMW’s en sociale verhuurkantoren vallen onder die regeling.

Moeten we voortaan beslissen om één dienst te sluiten om de andere open te kunnen houden? Een zekerheid: we zullen de Waalse en Brusselse overheden blijven waarschuwen voor het risico dat honderden mensen zonder woning ook zonder sociale begeleiding zullen vallen. Dat zou een ramp zijn!

Kart #6 | Verborgen dakloosheid 1024 576 L'Ilot

Kart #6 | Verborgen dakloosheid

Lange tijd was het gemakkelijk om er niet aan te denken. Of om ervan uit te gaan dat wat we zagen, klopte. “Dakloos” betekende vooral een man. Liefst ongeschoren. Met vuile kleren en gaten in zijn schoenen. Een gezicht dat getekend is door het leven. Duidelijke tekenen waarmee men “de dakloze “kan herkennen, en ook stuk voor stuk barrières. Die ons niet beletten om hun ellende te delen, maar die noodzakelijkerwijs wel voor een afstand zorgden. Een kloof tussen de man die alleen op stuk karton zat en de jonge vrouw die naar hem keek. Een vrouw die dacht dat het haar niet zou overkomen. Ja, wat zou haar niet overkomen? En waarom niet? Waarom zou je gender je beschermen tegen dakloosheid?

Die vraag is niet langer aan de orde. In 2023 is verborgen dakloosheid ook en zelfs vooral een probleem van vrouwen, weet men. Een realiteit die eerst onzichtbaar was maar die door onze recentste initiatieven, zoals het onderzoek naar geweld tegen dakloze vrouwen, aan het licht is gekomen. Met als gevolg dat ‘t Eilandje in juni het eerste Dagopvangcentrum voor vrouwen in België opent. Een eerste stap in een bewustwording, maar nog meer het begin van een nieuwe strijd die we moeten voeren. Omdat dakloosheid een duizendkoppige draak is. Waarvan de vele koppen de strijd tonen van een maatschappij die met zichzelf in de knoop ligt.

En die de betrokkenen zou doen geloven dat zij vooral zelf verantwoordelijk zijn voor hun situatie. Het drama van een tijdperk dat niet in staat om de mensen die lijden te begeleiden, maar wel de referentie is geworden als het erop aan komt om hen met de vinger te wijzen. “Hen”, dat zijn vrouwen waarvan het parcours op straat er vooral een is met alle mogelijke soorten geweld: sociaal, economisch, fysiek, psychologisch, seksueel, …

Die vrouwen die, vóór ze op straat belanden, al in die vorm van onbenoemde dakloosheid zaten. Onzichtbaar, maar zo aanwezig. Wanneer ze niet wegkunnen bij een gewelddadige echtgenoot, een tijdje logeren bij een meevoelende vriendin, de druk van een onverzettelijke huisbaas voelen of veroordeeld zijn om op straat te wonen, met de paniek dat hun kinderen het geweld van de straat gaan moeten doorgaan, ... Ze zijn opgesloten, in die vicieuze cirkel, het keurslijf dat maakt dat deze vorm van (nochtans veel voorkomende) dakloosheid onzichtbaar bleef.

Het toppunt wanneer je je zo alleen voelt. Alleen en bijna schuldig omdat je alleen bent. Omdat je niet gehoord of begrepen wordt, of er niet naar je geluisterd wordt. De omvang van die vorm van dakloosheid kunnen we nog steeds niet becijferen, maar we hebben woorden om het te benoemen. De verhalen van de vrouwen die elke dag naar onze diensten komen. En die maken dat ieder van ons zich er bewust kan van worden. De noodzaak om samen vooruit te kunnen. Zonder ooit nog onze ogen daarvoor te sluiten.

Dank u voor uw tijd om kennis te nemen van deze realiteit en voor uw steun aan ons!

Ariane Dierickx, algemeen Directrice van ‘t Eilandje

Kart #4 | 24u in het leven van een dakloze: een wereld van geweld 1024 608 L'Ilot

Kart #4 | 24u in het leven van een dakloze: een wereld van geweld

Illustratie Gérard Bedoret

Je kan een hoogopgeleide vrouw, een hardwerkende werknemer, een zelfbewuste huismoeder zijn en toch alles verliezen. Je kan zelfs, zoals ik of sommigen onder u, de nodige middelen hebben om door een moeilijke periode heen te komen. Toch is de lijn tussen een aangenaam, zorgeloos leven en de radeloosheid die ons in dakloosheid stort, vaak flinterdun.

Dakloosheid is ruimer dan ‘op straat slapen’. Voor de FEANTSA* omvat het begrip dakloosheid ook precaire of onaangepaste woningen, zodat ook alle gezinnen in een woning die te duur is in functie van hun inkomen, die in een overbevolkte of ongezonde woning wonen, de facto mee als daklozen worden beschouwd. Met de crisissen die onze maatschappij momenteel doormaakt, gaat het aantal mensen dat in dit profiel valt en dus het risico loopt zijn woning te verliezen, letterlijk exploderen.

Het zal niemand verbazen, maar je kan niet anticiperen op ‘dakloos worden’. Vaak zie je het ook niet aankomen: de stijging van armoede maakt dat steeds meer mensen van de ene dag op de andere alles kunnen verliezen.

En er zijn veel redenen waarom alles kan wegvallen: werkloosheid, een laag inkomen, eenoudergezin, partner- of familiaal geweld, migratie, gezondheidsproblemen, een breuk met de familie of een relatiebreuk, het tekort aan betaalbare woningen, onvoldoende steun aan mensen die uit een zorginstelling, ziekenhuis, gevangenis of andere overheidsinstellingen komen, een zeer zwak sociaal en/of familienetwerk. En bij die lijst, die al behoorlijk lang is, komen nu ook de stijgende prijzen voor basisproducten en de exploderende energieprijzen.

Het profiel van de daklozen is even breed. Het omvat niet enkel alleenstaande mannen. Nu zijn het evengoed vrouwen en gezinnen, jongeren, kinderen, migranten en andere doelgroepen die vaak gemarginaliseerd worden.

Vaak gaat het ook om mensen die omwille van hun seksuele geaardheid en/of genderidentiteit uitgesloten worden. Een groep die vaak breekt met zijn familie, die aan zichzelf overgeleverd is.

De ontreddering die je ervaart, de brutaliteit die je meemaakt wanneer je op straat belandt, is qua uitsluiting en geweld met niets te vergelijken. Op enkele dagen, op enkele uren overtreft de realiteit de verbeelding.

Een helse spiraal die vaak meer mensen treft dan je zou willen. Het verschil met “het leven ervoor” is soms duizelingwekkend en maakt dat men ‘flipt’. Of je alleen bent of in gezelschap, op straat is de leegte overal. En de maatschappij, in vrijloop, stopt niet. Je wordt zó snel onzichtbaar. Maar het duurt jaren om je leven weer op de rails te krijgen.

Het psychologische geweld dat daklozen meemaken weegt nog zwaarder omdat er al te vaak geen of onvoldoende kwalitatieve psychosociale opvolging is. Het gebrek aan middelen waarmee de betrokkenen worden geconfronteerd, maakt dat ze in de vergetelheid raken, zeker vrouwen omdat de opvangstructuren niet aan hun specifieke noden zijn aangepast. Daarom opent ’t Eilandje in 2023 een nieuw Dagcentrum dat zich enkel op vrouwen richt en speciaal voor hen is uitgedacht.

Bij het contact met de straat, zonder woning, zonder begeleiding, duurt het niet lang voor iemand van de radar verdwijnt. We weten ook dat de eerste uren doorslaggevend zijn. Onder andere daarom zijn waardige, structurele en globale oplossingen de enige die op middellange en lange termijn doeltreffend zijn.

Omdat de situatie van daklozen ons uiteindelijk allemaal aangaat.

Ariane Dierickx, Algemeen directrice van ‘t Eilandje

* De Europese federatie van nationale verenigingen die met daklozen werken / Fédération Européenne des Associations Nationales Travaillant avec les personnes Sans Abri.